Kış depresyonu, mevsimsel duygudurum bozukluğu terimi altında incelenir. Kış aylarında ortaya çıkan kış depresyonu, özellikle de az ışık ve karanlık günlerin etkisiyle ortaya çıkmaktadır. Bu durum genellikle sonbaharın ilerleyen dönemlerinde başlar ve ilkbaharın gelmesiyle kendiliğinden hafifler veya kaybolur. Genellikle diğer depresyon türlerinkine benzeyebilen kış depresyonunun belirtileri, özellikle kış aylarında belirgin haldedir.
Kış depresyonunun nedeni, tam olarak anlaşılamamış olsa da, ışığın azalmasıyla doğru orantılı olduğu düşünülmektedir. Kış aylarında gün ışığına daha az maruz kalmak, biyolojik saatin düzensizleşmesine ve melatonin gibi uyku hormonlarının üretiminin artmasına neden olabilmektedir. Pek çok insan, üzgün hissettikleri veya her zamanki halleri gibi olmadıkları kısa dönemler yaşar. Bu ruh halindeki değişikliklerin başlaması ve bitmesi, bazen mevsimlerin değişmesiyle olur.
İnsanlar sonbahar ve kış aylarında günler kısaldığında üzüntü hissetmeye başlayabilir ve daha uzun gündüz saatleriyle ilkbaharda daha iyi hissetmeye başlar. Bazı durumlarda, bu ruh hali değişiklikleri daha ciddidir ve kişinin nasıl hissettiğini, düşündüğünü ve günlük aktivitelerini nasıl ele aldığını etkileyebilir. Mevsimler değiştiğinde ruh halinde ve davranışlarda önemli değişiklikler fark edilirse, bir tür depresyon olan mevsimsel duygudurum bozukluğundan (SAD) mustarip olunabilir.
Kış Depresyonunun Belirtileri
Kış depresyonunun belirtileri, bazı spesifik semptomları içerir. Milyonlarca kişi, kışa bağlı moral bozukluğu yaşadığını söylese de kış depresyonu veya kış hüznü sadece bir efsane gibi hissedilebilir. Ancak mevsimin ruh halini etkileyebileceği fikrini destekleyen sağlam bilimsel kanıtlar vardır. Çoğu bilim insanı, sorunun vücudun gün ışığına tepki verme şekliyle ilgili olduğuna inanmaktadır. Teorilerden biri, göze giren ışığın vücuttaki hormon seviyelerinde değişikliklere neden olmasıdır.
Işık, vücutta uyku hormonu melatonin üretimini durdurarak uyanmayı sağlar. Kış depresyonu hastaları kışın kısa gündüz saatlerinden etkilenmektedir. Daha yüksek melatonin üretirler ve bu da, uyuşukluğa ve depresyon belirtilerine neden olur. Kış depresyonu yaşayan kişilerde sürekli yorgunluk hissi ve düşük enerji seviyeleri gözlenebilir. Duygusal isteksizlik, bir başka belirtidir. Kişide ilgi ve keyif kaybı, birçok aktiviteye karşı ilgisizlik ve duygusal soğuma meydana gelebilir. Diğer belirtilerden bazları şunlardır:
- Ağırlık Değişiklikleri
- Uyku Problemleri
- Düşük Odaklanma Yeteneği
- Sosyal İzolasyon
- Umutsuzluk ve Karamsarlık
- Anksiyete ve Gerginlik
- Fiziksel Semptomlar
- Mevsimlere Bağlılık
Kış depresyonu, özellikle karbonhidrat içeren yiyeceklere aşırı istek ve kilo alımı ile ilişkilendirilebilir. Bu da, kişide ağırlık değişikliklerine neden olabilmektedir. Kış depresyonu yaşayan kişilerde aşırı uyku hali (hipersomni) veya uykuya dalmakta zorluk çekme (insomnia) gibi uyku problemleri görülebilir. Konsantre olmakta zorluk, karar verme güçlüğü gibi zihinsel işlevlerde düşüş yaşayabilirler. Sosyal aktivitelerden ve ilişkilerden uzak durma eğiliminde olabilirler.
Genel olarak umutsuz hissetme, geleceğe dair olumsuz düşüncelerin yoğunlaşması da kış depresyonu yaşayan bir kişide söz konusu olabilir. Anksiyete belirtileri, endişe ve gerginlik durumları da kış depresyonunun belirtileri arasında yer alabilir. Kişilerde baş ağrısı, sindirim problemleri, vücut ağrıları gibi fiziksel semptomlar da görülebilir. Anka Psikoloji merkezi, kış depresyonu konusunda da danışanlarının her zaman yanındadır.
Kış depresyonu, bireyin işlevselliğini olumsuz etkileyebilir ve günlük yaşam kalitesini düşürebilir. Eğer bu belirtileri yaşıyorsanız, Anka Psikoloji Merkezi gibi bir uzman ile görüşmek ve destek almak önemlidir. Uygun bir değerlendirme yapıldığında, tedavi yöntemleri belirlenebilir ve semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.
Kış Depresyonu Tedavisi
Kış depresyonu tedavisi olarak, mevsimsel duygusal bozukluk yaşayan bireyler genellikle ışık terapisi denen bir tedavi yöntemi kullanılabilir. Bu terapide özel bir ışık kutusu kullanılır ve bu ışık, gün ışığına benzer özelliklere sahiptir. Ayrıca, bilişsel davranışçı terapi ve antidepresan ilaçlar da kullanılabilir. Eğer kış depresyonu belirtileri yaşanıyorsa, bir sağlık uzmanı ile görüşmek önemlidir. Uzmana, semptomların doğru şekilde değerlendirilmesi ve uygun tedavinin belirlenmesi açısından danışılabilir.
Kış depresyonu, gün ışığı eksikliğinden kaynaklandığından, tedavinin hayata daha fazla ışık girmesini gerektirmesi şaşırtıcı değildir. Kışın kendinizi kötü hissediyorsanız, özellikle güneşli günlerde mümkün olduğunca sık dışarı çıkın. Pencere kenarında oturmak da yardımcı olabilir. Kış depresyonu tedavisinde kullanılan ışık terapisi, çok parlak bir ışık üreten bir ışık kutusunun önünde veya altında oturmayı içerir.
Kış aylarında iyi beslenmek de önemlidir. Kış depresyonu olduğundan şüphe eden kişi, beslenmesine de çok dikkat etmesi gerekir. Beslenmeye bol miktarda taze meyve ve sebze eklemek unutulmamalıdır. Kış depresyonunda kişinin canı, şekerli yiyecekler ve çikolata, makarna ve ekmek gibi karbonhidratlar çekebilir. Mevsimsel durgunluğa ve özellikle kış depresyonuna karşı bir silah daha vardır. O da, aktif kalmaktır.
Anka Psikoloji Merkezi
05079140026
