Duygu durum bozuklukları, duygusal bozukluklar olarak da adlandırılan bir dizi psikiyatrik bozukluktur. Bu, uzun süreli aşırı mutluluk, aşırı üzüntü veya her ikisini birden deneyimlenen bir sorundur. Bazı duygu durum bozuklukları, öfke ve sinirlilik gibi diğer kalıcı duyguları da içerir. Ana türleri depresyon ve bipolar bozukluktur. Her biri alt türleri ve ciddiyetteki değişiklikleri içerir. Semptomları kişiye göre değişen duygu durum bozuklukları, hafiften şiddetliye kadar değişebilir.

Duygu durum bozuklukları teşhisi, psikiyatrik değerlendirme ile yapılır. Duygulanım bozuklukları hayatı olumsuz etkileyebilir. Anka Psikoloji Merkezi, kişinin yaşam kalitesini ve işlevselliğini ciddi şekilde etkileyebilen duygu durum bozukluklarının teşhis ve tedavisinde danışanlarının yanındadır. Ancak hem ilaç hem de psikoterapiyi içeren etkili tedaviler mevcuttur. Kişinin duygusal durumunun ve duygusal tepkilerinin normalden önemli ölçüde sapma gösterdiği psikiyatrik bozuklukları ifade eder.

Duygu durum bozuklukları, kişinin duygusal yaşantısını, enerji seviyelerini, düşünce biçimini ve davranışlarını etkileyebilir. Genellikle duygusal iniş çıkışlar, anormal düzeyde yüksek veya düşük duygusal durumlar şeklinde belirginleşir. Duygu durum bozukluklarının kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte genetik faktörler, kimyasal dengesizlikler, stres, travmatik deneyimler gibi çeşitli etkenlerin rol oynadığı düşünülmektedir.

Duygu Durum Bozuklukların Türleri

Aşırı hüzün, umutsuzluk, ilgi kaybı, enerji eksikliği, uyku problemleri, iştah değişiklikleri gibi belirtilerle kendini gösteren depresyon ve manik veya hipomanik dönemler gibi aşırı yüksek duygusal durumlar ile depresif dönemler arasında dalgalanma gösteren, mani döneminde enerjinin arttığı, düşüncelerin hızlandığı ve riskli davranışların görülebildiği bipolar bozukluk duygu durum bozukluklarının türleridir. Depresyon, devam eden aşırı üzüntü ve umutsuzluk duygularını tanımlayan tıbbi bir terimdir.

Depresyonda birkaç gün, hatta haftalar süren epizodlar yaşanabilir. Bazen depresyon, altta yatan kronik ağrı sendromu, diyabet, tiroid hastalığı, kalp hastalığı, lupus, romatizmal eklem iltihabı, multipl skleroz ve Parkinson hastalığı bir tıbbi soruna ikincil bir durum olarak da gelişebilir. Her bireyin durumu farklı olduğundan, en iyi tedavi yöntemleri bireye özgü olarak belirlenmelidir. En yaygın depresyon türleri şunlardır:

• Daha önce klinik depresyon olarak adlandırılan uzun süreli ve kalıcı düşük ruh hali, umutsuzluk, yorgunluk ve diğer belirtileri içeren majör depresif bozukluk
• Distimi olarak da adlandırılan, en az 2 yıl boyunca ortaya çıkan daha az şiddetli depresyon belirtileriyle karakterize edilen kalıcı depresif bozukluk
• Yaygın olarak mevsimsel duygulanım bozukluğu olarak bilinen ve çoğunlukla gün ışığının daha az olduğu kış aylarında ortaya çıkan mevsimsel desenlere sahip majör depresif bozukluk

Kişinin ruh halinde aşırı değişiklikler yaşadığı zihinsel sağlık durumu bipolar bozukluğun da farklı türleri vardır. Bipolar I, en az 7 gün süren mani dönemleri ile tanımlanır. Ayrıca 2 hafta veya daha uzun süren depresif dönemler de yaşanabilir. Ancak bipolar I’de depresyon ortaya çıkmayabilir. Bipolar II, hipomani adı verilen daha hafif mani ile birlikte en az 2 hafta süren depresyon ataklarını içerir. Siklotimiyse, bipolar bozukluğun hafif formudur. Depresyon ve hipomani dönemlerini içermektedir.

Duygusal Durum Bozuklukların Belirtileri

Teşhis koymak için bir uzman psikiyatrik bir değerlendirme yapabilir.  Değerlendirme aşamasında belirlenen yönergeler takip edilir. Belirtiler hakkında sorular sorulur. Altta yatan tıbbi durumları araştırmak için bazı testler yapılabilir. Tedavi, genellikle ilaç tedavisi ve terapinin bir kombinasyonunu içerir. Uygun ve uzun süreli tedavi ile duygu durum bozukluklarının iyileşme olasılığı iyidir. Bunların kronik durumlar olduğunu anlamak, çoğu durumda önemlidir.

Çoğu zaman uzun süreli tedavi edilmeleri gerekir. Bazı vakalar ciddi olsa da, tedavi gören duygu durum bozuklukları olan çoğu kişi, normal bir hayat yaşayabilir. Hastaya düzenli egzersiz, tutarlı bir uyku programı ve sağlıklı beslenme dahil olmak üzere belirli yaşam tarzı değişiklikleri önerilebilir. Bunlar tıbbi tedavilerinizi tamamlamaya yardımcı olabilir ancak bunların yerini almamalıdır. Duygu durum bozukluklarının belirtileri büyük ölçüde değişebilir. Bununla birlikte, ana türlerin her biri için bazı ortak işaretler vardır. Bu işaretler şunlardır:

1. Depresyon
2. Uzun süreli üzüntü
3. Sinirlilik veya kaygı
4. Uyuşukluk ve enerji eksikliği
5. Normal aktivitelere ilgi eksikliği
6. Yeme ve uyku alışkanlıklarında büyük değişiklikler
7. Konsantrasyon zorluğu
8. Suçluluk hisleri
9. Fiziksel açıklaması olmayan ağrılar ve ağrılar
10. İntihar düşünceleri
11. Olağandışı ve kronik ruh hali değişiklikleri

İzmir Psikolog

Anka Psikoloji Merkezi

05079140026