Asperger sendromu, gelişimsel bir bozukluktur. Asperger sendromlu gençler başkalarıyla sosyal olarak ilişki kurmakta zorlanır ve davranışları ile düşünme kalıpları katı ve tekrarlayıcı olabilir. Genel olarak Asperger sendromlu çocuklar ve gençler, başkalarıyla konuşabilir ve okul çalışmalarında oldukça iyi performans gösterebilir. Ancak sosyal durumlar ve beden dili, mizah ve alaycılık gibi incelikli iletişim biçimlerini anlamakta zorluk çekerler.
Ayrıca bir konu veya ilgi alanı hakkında çok fazla düşünebilir ve konuşabilirler veya yalnızca küçük bir faaliyet yapmak isteyebilirler. Bu ilgiler takıntılı hale gelebilir ve çocuğa sağlıklı bir sosyal veya eğlence ortamı sağlamak yerine günlük yaşamı etkileyebilir. Erkeklerin Asperger sendromuna yakalanma olasılığı kızlardan üç ila dört kat daha fazladır. Vakaların çoğuna beş ila dokuz yaşları arasında teşhis konur. Bazılarına ise üç yaşında erken teşhis konur.
Aslında Asperger sendromu, otizm spektrum bozukluğu içinde yer alan bir nöro-gelişimsel durumdur. Otizm Spektrum Bozukluğu olarak sınıflandırıldığı için Asperger sendromu terimi daha az kullanılmaya başlamıştır. Özellikle sosyal etkileşim ve iletişim becerilerinde yaşanan zorluklarla karakterize edilirken, dil gelişimi ve bilişsel beceriler genellikle tipik veya üzerindedir. Bu durumu taşıyan bireyler, genellikle normal veya yüksek zeka seviyesine sahip olabilir.
Asperger Sendromunun Nedenleri Nelerdir?
Asperger sendromunun nedenleri bilinmemektedir. Beyin anormallikleri söz konusu olabilir.
Asperger Sendromunun çocuğun yetiştirilme tarzının ya da kötü ebeveyn tutumunun sonucu olmadığı bilinmektedir. Bu nörobiyolojik hastalık, çocuğun beyin gelişiminin sadece bir parçası olup nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır. Anka Psikoloji Merkezi uzmanları genetik, nörolojik ve çevresel faktörlerin, etkileşimin rol oynadığına inanmaktadır.
Asperger sendromu, otizm spektrum bozuklukları içinde yer aldığı için bu faktörlerin otizm spektrum bozukluklarının genel nedenlerine de benzerlik gösterebilir. Asperger Sendromu artık başlı başına bir durum olarak teşhis edilmemektedir. Otizm spektrum bozukluğu kapsamındaki durumların bir parçasıdır. Genetik ve beyin anormallikleri dışında Asperger sendromunun olası nedenleri ve etkileyen faktörler şunlar olabilir:
- Anne adayının bağışıklık sistemindeki değişiklikler ve inflamasyon
- Kimyasal ve Biyokimyasal Faktörler
- Genetik Mutasyonlar
- Nörolojik Faktörler
Asperger Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?
Bir ebeveyn çocuğunun sosyal gelişimi, alışılmadık dil kalıpları ve tuhaf davranışları konusunda endişeleniyorsa bir çocuk doktoruna danışılmalıdır. Çocuk doktoru, çocuğun gelişimsel bir çocuk doktoru, psikolog veya OSB’ye aşina başka bir klinisyen gibi bir uzman tarafından görülmesi gerekip gerekmediğine karar verebilir. Test ve değerlendirme, genellikle tıbbi ve psikolojik uzmanlardan oluşan bir ekibi içerir.
Uzmanlar, ebeveyne çocuğun gelişimi, mevcut becerileri ve sorunları hakkında birçok soru sorar. Ayrıca çocukla etkileşime girerek çocuğun başkalarıyla etkileşime girdiğinde hangi semptomları gösterdiğini görmek için değerlendirmeler yaparlar. Çocuğun dilini ve entelektüel yeteneklerini de değerlendirebilirler. Çocuk için başka tıbbi endişelerin olmadığından emin olmak için sorular sorulabilir ve testler yapılabilir.
Asperger sendromunun teşhis edilmesi zor olabilir. Bazen bu durum dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), obsesif kompulsif bozukluk (OKB) veya karşıt olma-karşı gelme bozukluğu (KOKGB) gibi diğer durumlarla karıştırılabilir. Çocuğun sosyal ve iletişim becerilerinin, davranış ve düşünce kalıplarının ve bu semptomların zaman içinde nasıl geliştiğinin değerlendirildiğinden emin olmak, değerlendiricinin doğru tanıyı koymasına yardımcı olacaktır.
Her vaka farklı olduğundan, tedavi planları her çocuğun ihtiyacına göre oluşturulmalıdır. İhtiyaçlar değiştikçe zaman içinde ayarlanmaları gerekir. Asperger sendromunun tedavisi genellikle şunları içerir:
- Sosyal beceri eğitimi
- Davranış destekleri
- Bilişsel davranışçı terapi
- Ebeveyn eğitimi ve öğretimi
- Dil-konuşma terapisi
- İş terapisi
- Özel eğitim sınıfları
- İlaç tedavisi
Bir çocuk, semptomlarla baş etmeyi ve sosyal ipuçlarını yakalamayı öğrenerek karşılaştığı bazı zorlukların üstesinden gelmeyi öğrenebilir. Yardım alarak ebeveynler, çocuklarını en iyi şekilde nasıl destekleyebileceklerini öğrenebilir. Asperger sendromlu kişiler, okulda başarılı olabilir ve topluluklarına katkıda bulunan bireyler olmaya devam edebilir. Tedavi çocuğun beyni hala gelişirken yapılmalıdır. Çocukta belirtilerden herhangi biri fark edilirse derhal bir uzmana danışılması tavsiye edilir.
Asperger sendromunun zorlukları genellikleışıklara, seslere ve tatlara aşırı duyarlılık,konuşmanın alınıp verilmesinde zorluk, sözsüz konuşma becerilerinde zorluk, koordinasyonsuz hareketler veya sakarlık, anksiyete ve depresyondur. Yukarıda açıklanan eğilimler, insanlar arasında büyük farklılıklar gösterir. Birçok Asperger sendromu yaşayan kişiler, güçlü yönlerden yararlanarak zorlukların üstesinden gelmeyi öğrenir.
Anka Psikoloji Merkezi
05079140026
