İnsan hayatında sosyal medyanın giderek artan bir yer tutmasıyla birlikte daha bilinir hale gelen Fomo, gelişmeleri kaçırma korkusu olarak dilimize çevrilmiştir. Gelişmeleri kaçırma korkusu (fomo) denildiğinde İngilizce bir kısaltmadan söz edilmektedir. Fomo, Fear of Missing Out ifadesinin kısaltılmış halidir. Dilimize uyarlanışı ise yukarıda bahsedildiği gibi gelişmeleri kaçırma korkusu şeklindedir.
Kısaca tanıtmak gerekirse Fomo, sosyal medyadan geri kalmamak olarak ifade edilebilir. Biraz daha detaya girildiğinde ise günlük yaşamı önemli ölçüde etkilediği anlaşılabilir. Özellikle genç yaşlarda yoğunlaşan bir rahatsızlık olmakla birlikte farklı yaş gruplarında da görülebilmektedir.
Sosyal medyadaki yaşantılar, pek çok kişi için ilgi çekici ve merak uyandırıcı yapıya sahiptir. Burada bahsedilen merak duygusunun gereğinden yoğun olması ise günlük yaşamı sekteye uğratır. İşte missing out fobisi yaşayan kişileri bekleyen tehlike de budur. Bu bireyler sosyal medyayı takip etme arzusundan dolayı gündelik hayata ilişkin sorumluluklarını ihmal edebilirler. İş, eğitim ve aile hayatına dair gereklilikler, telefon başında vakit geçirmekten dolayı aksayabilir.
Birkaç madde sıralanması gerekirse gelişmeleri kaçırma korkusu belirtileri:
- Telefonda çok fazla vakit geçirme
- İnternette geçirdiği vaktin önemli bölümünü sosyal medyaya ayırma
- Merak duygusuna karşı koyamama
- Gelişmelerden uzak kaldığında dikkatini toplamada zorluk
- Sosyal medyaya erişimi olmadığında gergin olmak
- Günlük yaşantının sorumluluklarına karşı motivasyon kayıpları
- Sosyal medya etkisine bağlı olarak kıskançlık ve/veya özgüven kayıpları
- Toplum nazarında ‘dedikoducu’ olarak tanımlanacak düzeyde ilişkilere duyulan merak
olarak sıralanabilir.
Burada şu hususu açıklamak gerekir. Pek çok insan yukarıda sayılan belirtileri zaman zaman gösterebilir. Bu durum, bu kişilerin Fomo yaşadığı anlamına gelmeyebilir. Psikolojik rahatsızlıkların tümünde olduğu gibi Fomo için de sayılan belirtilerin günlük yaşamı etkilemesi gerekir. Ayrıca psikologlar tarafından yapılan değerlendirmede belirti gruplarının belirli sıklıklarda ve yoğunluklarda görülmesi şartı aranır. Bu doğrultuda gelişmeleri missing out fobisinden şüphelenilerek rehabilitasyona yönelik olarak çalışmalar başlatılabilir.
Fomo Ne Demek?
Hemen herkesin sosyal medyada takip ettiği ünlü isimler vardır. Bunların bir kısmı televizyon dünyasından bir kısmı ise yine sosyal medyadan şöhreti yakalamış olabilir. Bu kişilerin hayatlarını ve paylaşımlarını birçok kişi yakından takip ediyor. Sosyal medyaya uzak kalındığında ise bu kişilerin paylaşımlarına ilişkin karşı konulmaz bir merak duygusu ortaya çıkar. İşte Fomo ne demek sorusunun yanıtı, bu duygunun psikopatolojik hali olarak karşımıza çıkar.
Bu yönüyle telefon bağımlılığı veya sosyal medya bağımlılığıyla karıştırılması oldukça yaygındır. Bu alanda çalışan İzmir Gaziemir psikolog ve psikolojik danışmanlar ise iki durumu birbirinden ayırt edebilmektedir. Aradaki en belirgin fark ise Fomo’nun yalnızca sosyal medyayla sınırlı olmayışıdır. Günlük hayatta da özellikle insan ilişkilerine dair gelişmeler konusunda dayanılmaz bir merak söz konusudur.
Ayrıca İzmir özelinde faaliyet gösteren Alsancak psikolog ve diğer uzmanlara göre bu bireyler sosyal medyayla iç içe bir yaşam sürerler. Sosyal medyadan uzak olduklarında onlar için hayat anlamsız gibidir. Günlük planlarını sosyal medyadaki paylaşım saatlerine göre yaparlar. Merak ve takip istekleri Fomo yaşayan bireylerin bireysel sorumluluklarını önemli ölçüde aksatmasına neden olur. Bu sebeple de gelişmeleri kaçırma korkusu yaşadığını düşünen her birey psikolojik destek almak için başvuruda bulunmalıdır.
Yalnızca gelişmeleri kaçırma korkusu olan kişilerin bu konuda bilgilenmesi de yeterli görülmez. Toplumun hemen her kesimi bu konuda bilinçlenmelidir. Böylelikle henüz günlük hayatı aksatmadan Fomo’nun fark edilebilmesi mümkündür.
