Bilinçli farkındalık olarak adlandırılan zihinsel duruma mindfulness denir. Şimdiki zaman farkındalığı da denilen mindfulness, dikkati bilinçli bir şekilde şu an anı yaşadığımıza yönlendirme yeteneğini geliştirmeyi içermektedir. Anın tadını çıkarırken ve anı şimdi yaşarken, düşünceleri, duyguları ve çevremizi bilinçli bir şekilde ve derinlemesine fark etme yeteneğini ifade eder. Bu düşünce ve duygular, yargılayıcı olmayan, dikkatli ve odaklı bir biçimde izlenir.
Bu durumun geliştirilmesi, meditasyon, yoga ve diğer pratikler yoluyla olabilir ve günlük yaşamın bir parçası haline getirilebilir. Mindfulness, geçmişte veya gelecekte değil, şu anki anı fark etmeye odaklanır. Zihin, anı yaşarken dikkati anın içinde tutar. Bu farkındalık, deneyimleri değerlendirmeden veya yargılamadan kabul etmeyi içeren bir farkındalıktır. Her türlü duygu, düşünce veya fiziksel hissiyat kabul edilir. Dikkatin odak noktası, genellikle nefes almak, vücut hisleri veya anın çeşitli yönleri olabilmektedir.
Anın içinde sabırlı bir şekilde durma yeteneğini de geliştiren mindfulness, zorluklar veya rahatsızlıklar ortaya çıktığında, bu durumu kabullenme ve hemen tepki verme yerine sakin bir şekilde durabilme yeteneğini de içerir. Bireylerde stresi azaltma, duygusal dengeyi sağlama, konsantrasyonu artırma ve genel olarak daha derin bir yaşam deneyimi elde etme gibi unsurlara yardımcı olabilir. Mindfulness, zihinsel ve duygusal sağlığı geliştirmek isteyen birçok kişi için faydalı bir araç olabilmektedir.
Mindfulness Uygulama Türleri
Mindfulness, etrafımızda olup bitenlere aşırı tepki göstermemektir. Tamamen mevcudiyet anlamına gelen mindfulness, temel bir insan yeteneğidir. Ne yaptığımızın ve nerede olduğumuzun farkına varmaktır. Farkındalık niteliğine her insan sahiptir. Farkındalıkta öğrenilmesi gereken, ona nasıl erişileceğidir. Anka Psikoloji Merkezi, Mindfulness konusunda danışanlarına en iyi biçimde yardımcı olmaktadır.
Farkındalık doğuştan olsa da kanıtlanmış tekniklerle geliştirilebilir. Stresi azaltan mindfulness ile kişi performansı artırır. Kendi zihnini gözlemleyebilen kişi, içgörü de kazanır. Aynı zamanda başkalarının esenliğine olan dikkat de artar. Farkındalık meditasyonu bize hayatımızda, yargılamayı askıya alıp zihnin işleyişi hakkındaki doğal merakımızı açığa çıkarabileceğimiz, deneyimlerimize, kendimize ve başkalarına sıcaklık ve nezaketle yaklaşabileceğimiz bir zaman verir.
Farkındalık uygulama türleri arasında aşağıdakiler yer alır:
- Oturarak, yürüyerek, ayakta, yatarak ve hareket halinde meditasyon
- Günlük hayata eklediğimiz kısa duraklamalar
- Yoga veya spor gibi aktivitelerle meditasyon pratiğini birleştirmek
Farkındalık belirsiz, egzotik veya yapılan özel bir durum değildir. Bize tanıdıktır çünkü bu zaten yaptığımız, zaten nasıl olduğumuzdur. Birçok şekil alır ve birçok isimle anılır. Her insan, mevcut olma kapasitesine sahiptir ve bunun için bireyin kim olduğunu değiştirmesine gerek yoktur. Kişinin bu niteliği doğuştan gelir ve kendisine, sevdiklerine, çalışma arkadaşlarına bu uygulamalar sayesinde fayda sağlar.
Mindfulness, dönüştürücü bir sosyal fenomen olma potansiyeline sahiptir. İnsan olarak kim olduğumuzun en iyisini tanır ve geliştirir. Bunu herkes yapabilir. Farkındalık uygulaması, kimsenin inançlarını değiştirmesini gerektirmeyen bir uygulamadır. Evrensel insan niteliklerini geliştirir. Bundan herkes yararlanabilir ve öğrenmesi kolaydır. Bir yaşam biçimi olan farkındalık, sadece bir uygulamadan daha fazlasıdır. Yapılan her şeye farkındalık ve ilgi getirir, gereksiz stresi azaltır.
Belki de mindfulness, hayatımızı daha iyi hale getirir. Hem bilim hem de deneyimle kanıta dayalıdır. Sağlık, mutluluk, iş ve ilişki konusunda faydalıdır. İnovasyonu tetikler. Dünyamızın artan karmaşıklığı ve belirsizliği ile uğraşırken, fark düzenleme vücutta başlar ve biter. Kişinin, nerede olduğu ve neler olup bittiğiyle ilgili dikkati artar, buna zamanını ayırır.
Mindfulness ve Psikoloji
Bedenlerin farkındalığıyla başlayan mindfulness, bizi görünüşte uzlaşmaz sorunlara karşı etkili, dirençli ve düşük maliyetli yanıtlara götürebilir. Psikoloji alanında önemli bir konsept olarak kabul edilen mindfulness, çeşitli psikolojik faydalar sunabilir. Psikoloji ve mental sağlık alanındaki çalışmalarda, mindfulness pratikleri ve yaklaşımları üzerine birçok araştırma yapılmıştır.
Mindfulnessın psikolojiye etkileri ve uygulama alanları şunlardır:
- Depresyon Tedavisi
- Stres ve Anksiyete Azaltma
- Duygusal Denge
- Öfke ve İletişim Yönetimi
- Psikolojik Esneklik
- Bağımlılık Tedavisi
- Özsaygı ve Kendine İyi Bakma
- Konsantrasyon ve Farkındalık
Mindfulness temelli terapiler, birçok sorunun semptomlarını hafifletmede yardımcı olabilir. Bu yaklaşımlar, duygusal dengeyi artırma, olumsuz düşünceleri fark etme ve değiştirme üzerine odaklanır. Mindfulness, zihinsel farkındalığı artırdığı için bireylerin ruminatif düşüncelerden uzaklaşmalarını ve anın tadını çıkarmalarını sağlar. Kişiler duygusal tepkilerini daha farkında bir şekilde deneyimleyip düşünce ve davranışlarını daha kontrollü bir şekilde yönlendirebilir.
