Vücut dismorfi bozukluğu olarak da adlandırılan beden algı bozukluğu, aslında pek çoğumuzun gördüğü ve bildiği bir psikolojik rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığa sahip bireyler, vücutlarında var olan çok ufak kusurları bile kafalarında çok büyüterek bundan rahatsızlık duyarlar ya da vücutta herhangi bir kusur olmadığı zaman bile kusur varmış gibi davranırlar. Bu durum kişinin sosyal yaşantısını etkileyen bir problemdir ve ilerlemeden tedavi edilmesi gerekir.
Bazı uzmanlar bu hastalığa sahip bireylerin, çok yoğun takıntı duymaları sebebi ile bu hastalığı obsesif kompulsif bozukluk içerisinde değerlendirirler. Bu bozukluğa sahip bireyler, normal bireyler tarafından fark edilmeyecek kadar küçük kusurları, çok büyükmüşçesine dert edinirler ve bu kusurlarından büyük ölçüde rahatsızlık duyarlar, sürekli vücutlarındaki bir yeri çeşitli yollar deneyerek düzeltmeye çalışırlar ve kusurlu saydıkları yerlerini farklı kişiler ile kıyaslayarak kendilerini mental açıdan yıpratırlar.
Bu bozukluğun görülme zamanı genellikle ergenlik dönemdir. Ergenlik döneminde değişmeye başlayan fiziksel özellikler ve ergenliğin vermiş olduğu duygu durum değişikliği ile birlikte beden algı bozukluğu görülme riski artar. Beden algı bozukluğu görülme sıklığı kadınlarda erkeklere göre daha fazladır.
Beden Algı Bozukluğu Nedenleri
Beden algı bozukluğu, pek çok faktöre bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Kimi zaman tetikleyici durumların yaşanması, bu bozukluğun ortaya çıkması için yeterli olmaktadır. Beden algı bozukluğu nedenleri temel olarak şu şekilde sıralanabilir:
- Ailede beden algı bozukluğu bulunması yani genetik, pek çok hastalıkta olduğu gibi bu rahatsızlık için de risk faktörlerinden biridir. Birinci derece yakınlarında bu rahatsızlık görülen kişilerin de aynı problemi yaşama riski, sağlıklı aile öyküsüne göre daha yüksektir.
- Bu rahatsızlık doğrudan dış görünüş ile alakalı olduğu için kişi çevreden oldukça etkilenmektedir. Çevrenin belirlemiş olduğu güzellik/yakışıklılık, iyi fizik algıları gibi algılar, kişinin kendi dış görünüşünden memnun olmamasını tetiklemektedir. Tek tip insana benzeme modasının yaygın olduğu günümüzde insanlar sahip oldukları ve kusur dahi sayılamayacak şeyleri dert edinerek bu rahatsızlıklar ile karşı karşıya kalabilmektedirler. Özellikle kadınlara dayatılan güzellik algıları nedeni ile bu bozukluk kadınlarda daha sık şekilde görülmektedir.
- Bu bozukluğun görülme nedenlerinden biri de kişide var olan özgüven problemleridir. Özgüven problemi yaşayan kişiler, en ufak olumsuz yorumdan dahi kolaylıkla etkilenerek kendini yetersiz görme eğilimindedir. Bu da kişinin dış görünüşünü ve herhangi bir kusurunu takıntı haline getirmesine neden olur.
- Beden algı bozukluğu, bazı psikolojik rahatsızlıklar nedeni ile de görülebilmektedir. Özellikle depresyon ve yeme bozuklukları, beden algı bozukluğu oluşmasına neden olan hastalıkların başında yer almaktadır.
Beden Algı Bozukluğu Tedavisi
Beden algı bozukluğu, kişinin dış görünüşüyle ilgili bazı noktaları takıntı haline getirmesi ve sürekli bu görüntüden kurtulma fikrine dayanan bir bozukluktur. Bu bozukluğa sahip bireyler, takıntılarının hastalık haline geldiğinin bilincinde olmazlar ve sürekli memnun olmadıkları özelliklerini farklı alanlarda uzman kişiler yardımı ile değiştirmeye çalışırlar. Herhangi bir psikolojik tedavi almadan önce başvurular yerler estetik cerrahlar, diyetisyenler ve dermatologlar olmaktadır. Bu yolla vücudunun tamamında değişime giden hastalar görülebilmektedir.
Bu nedenle tedavi için asıl önemli adım kişinin bu bozukluğa sahip olduğunu kabullenmesi ile atılır. Ayrıca kişinin bu tedavi için kararlı olması ve motivasyonunu yüksek tutması, tedavi sürecinde oldukça önemlidir.
Bilişsel davranışçı terapi, bu hastalıkta kullanılabilecek tedavi yöntemlerinin başında gelmektedir. Bu yöntemle kişinin dış görünüşünde kusurlu bulduğu yerler ile ilgili algıları yok etmek ya da azaltmak mümkündür.
Eğer bu bozukluğun görülmesinin altında farklı bir psikolojik bozukluk yatıyorsa bu problem düzeltilerek beden algı bozukluğunu da tedavi etmek mümkündür.
Bu yöntemlerin haricinde ilaç tedavisi de başarı yakalanmasına yardımcı olur. Kişinin dış görünüşünü beğenmemesi nedeni ile depresyona sürüklenmesi ve kendine zarar vermeye yeltenmesi gibi sorunlar, antidepresanlar ile çözülebilmektedir.
Beden Algı Bozukluğu Belirtileri
Beden algı bozukluğu belirtileri arasında en sık ve net olarak görüleni, kişinin ayna karşında 8-10 saat geçirmesi ve sürekli olarak dış görünüşünden yakınmasıdır. Bu problemleri çözmek isteyen bireyler, sürekli makyaj yaparak, saçları ile oynayarak bu kusurlarını kapatmaya çalışırlar.
Anka Psikoloji Merkezi, beden algı bozukluğu da dahil olmak üzere farklı psikolojik sorunları tedavi etmek üzere kurulmuş ve uzman bir kadro ile hizmet veren bir merkezdir. İzmir psikolog arayışında olan herhangi bir problem yaşayan bireyler, gönül rahatlığı ile burayı tercih ederek tedavi olmaya başlayabilirler.
