Bu konuyu açıklamadan önce kastedilen suçluluk hissinin, yasalarda belirtilen suçlardan ibaret olmadığını vurgulamak gerekir. Günlük yaşantı içerisinde yapılan veya yapılmayan davranışlardan dolayı suçluluk hissedilebilir. Bu durum karşısında suçluluk psikolojisi nedir, nasıl aşılabilir gibi sorular ortaya çıkmaktadır.
Bireyin yaptığı bir davranış (sözlü veya eylemsel olabilir) sonucunda başkalarına zarar verdiği düşüncesiyle suçluluk psikolojisi ortaya çıkar. Bu durumun ortaya çıkması aslında insan yaşamının doğal bir parçasıdır. Çocukluk çağında sosyal becerilerin gelişmesiyle birlikte başkalarının duygu, düşünce ve fiziksel halleri bizim için önemli hale gelir. Dolayısıyla suçluluk duygusu hissedilmesi son derece normal bir durumdur. Psikologlar tarafından problem olarak görülen ise bu suçluluk hissinin çok sık yaşanması ve artık kişiliğin bir parçası haline gelmesidir.
3 farklı sebepten suçluluk duygusu ortaya çıkabilir:
- Yapılan bir davranış veya kullanılan sözler
- Yapılmayan veya yapılamayan davranışlar (yardım etmek vb.)
- Başkalarından iyi olma hali (afetzedeler, yoksul insanlar vb.)
Bu gibi hallerin insanlarda oluşturduğu minimal düzeydeki suçluluk hissi olması gereken bir durumu temsil eder. Pek çok dini inanç ve toplumsal normlarda bu tarz durumlar karşısında insanların kendini suçlu hissetmesi normal kabul edilir. Ancak hissedilen suçluluk psikolojisi artık bireyin kendi yaşamını etkilemeye başlıyorsa o halde bu duygudan kurtulmak gerekecektir.
İnsanların başkaları hakkında üzülmesi ve endişelenmesi gerekir. İnsan beyninin ön bölümü, bu amaçla gelişir. Ancak söz konusu oluşan duygular, bireyin özgüveni üzerinde etkili olmamalıdır. Suçluluk psikolojisi duygusunu olağandan sık yaşayanlar artık kendilerini değersiz hissetmeye başlar. Bu da psikolojik olarak istenmeyen bir durumdur.
Suçluluk Psikolojisi Belirtileri Nelerdir?
Hayatın akışında oluşan suçluluk duygusu, doğal bir duygulanım sürecidir. Bazı kişilerde ise bu duygunun patolojik hale gelmesi söz konusudur. Bu durumda belirleyici olan kriterler ise suçluluk psikolojisi belirtileri nelerdir sorusunda saklıdır. Psikologlar tarafından belirtiler ve kişinin öyküsü dikkatle dinlenir. Yapılan kişilik analizleri sonucunda danışanın suçluluk psikolojisine sahip olup olmadığı tespit edilebilir.
Bu doğrultuda dikkat edilebilecek suçluluk psikolojisi belirtileri şu şekildedir:
- Genel mutsuzluk hali
- Sürekli olarak düşünce içinde olma
- Fiziksel şikayetler (baş ağrısı, karın ağrısı vb.)
- Depresif ruh hali
- Enerji ve motivasyon kayıpları
- Yoğun düşüncelere bağlı olarak uyku ve iştahta bozukluklar
- Kendini değersiz hissetme
- Sorumluluk hissinin gereğinden yoğun olması
- Vicdan duygusunun yoğun hissedilmesi
- Özgüven eksikliği
- Sürekli başkalarının onayına ihtiyaç duyma
- Azalan benlik saygısı
Suçluluk Psikolojisi Nasıl Yenilir?
Sıralanan belirtilerden en az birkaçını yaşayan kişiler suçluluk psikolojisi nasıl yenilir sorusu için cevap arayışında olabilir. Bu noktada bireysel çabaların başarılı sonuçlar verdiği görülebilir. Ancak çoğu vakada suçluluk duygusu artık kişiliğin bir parçası haline gelmiştir. Genellikle çocukluk çağından ileri geldiği için bu duyguyu aşmak herkes için kolay olmayabilir.
Bu noktada İzmir psikolog ihtiyacı doğması beklenir. Profesyonel bir danışmanlık hizmetiyle suçluluk duygusunun üstesinden gelmek daha kolay bir hal alır. Artık yüz yüze ve online terapi sayesinde her yerden bu hizmeti almak da mümkündür.
Bunun haricinde bireysel olarak da bazı çalışmaların yapılması söz konusu olabilir. Birkaç adım halinde bahsetmek gerekirse:
- Yapılabilecek bir şey varsa yapıp, yoksa özür dileyip hayata devam etmeye çalışmak
- Suçluluğun doğal bir duygu olduğunun farkına varmak
- Her insanın suç işleyebileceğinin farkında olmak
- Özgüven artırıcı eylemlere yönelmek
- Kendi değerinin farkında olmak ve bunu yükseltmeye çalışmak
Sayılan adımlar uygulanamıyorsa psikolog İzmir arayışlarına girilmesi gerekecektir. Böylelikle yaşam kalitesini ve genel ruh halini olumsuz etkileyen bir sorunla mücadele etmek için en ciddi adım atılmış olacaktır.
Suçluluk duygusunu yaşayanlar, bu hissin normal olduğunu mutlaka bilmelidir. Yapılan veya yapılmayan davranışlardan dolayı suçluluk psikolojisi içinde olunabilir. Bu durumun bireyin kendine olan güven ve saygısına zarar vermesine engel olmak gerekir. Bu hususta profesyonel yardımın yanında aile ve çevre desteğinin de önemi büyüktür.
