Aile dizimi terimi, psikolojide sistemik terapi veya aile terapisi alanında kullanılan bir kavramı ifade etmektedir. Aile dizimi ya da bir başka deyişle aile yapısı dizimi, bir tekniktir. Bu teknik, ailenin iç dinamiklerini ve ilişkilerini görselleştirmek amacıyla kullanılmaktadır. Ayrıca, aile üyelerinin ilişkilerini daha iyi anlamak, olası çatışma noktalarını tanımlamak ve aile içi dengeyi sağlamak için kullanılabilir.
Aile diziminin gerçekleştirilmesi, genellikle bir terapist veya danışman eşliğinde olur.
Anka Psikoloji Merkezi’ne başvuran danışanlar, karton kesitler, oyuncak figürler gibi ailenin farklı üyelerini temsil eden semboller kullanarak aile ilişkilerini fiziksel bir düzlemde görselleştirir. Bu dizimde, aile üyelerinin birbirleriyle olan ilişkileri, uzaklık, yakınlık, güç dinamikleri ve duygusal bağlar gibi faktörler göz önünde bulundurulur ve aile dizimi bu şekilde yapılır.
Aile Dizimi Tekniği Hangi Durumlar için Kullanılır?
Aile dizimi tekniği, profesyonel bir terapist veya danışman eşliğinde uygulanmalıdır çünkü bir uzmanın rehberliği olmadan bu teknik kullanılırsa yanlış anlamalarla birlikte duygusal travmaları tetikleyebilir.
Aile dizimi tekniğinin kullanıldığı durumlar, aşağıdaki gibidir:
- Duygusal istismar durumlarının anlaşılması
- Aile içi çatışmaların çözülmesi
- Aile içi rol ve sorumlulukların belirlenmesi
- Duygusal ihmal durumlarının anlaşılması
- İletişim eksikliklerinin anlaşılması ve düzeltilmesi
- Aile içi travma veya kriz durumlarının işlenmesi
Aile Dizimi Terapisi
1990’lı yıllarda Alman psikoterapist Bert Hellinger tarafından ortaya atılan bu psikoterapi yöntemi, aile üyelerinin kendi duygusal deneyimlerini ve algılarını ifade etmelerine olanak tanır. Bu teknik, aile içi dinamikleri daha derinlemesine anlamak, kalıp davranışları ve ilişkileri gözlemlemek ve olumlu değişiklikler yapmak için bir fırsat sunar. Bireyler ile kuşaklar boyunca, ailedeki diğer bireyler arasında bir bağ vardır.
Kişilerin yaşadıkları olaylar ve geçirilen psikolojik rahatsızlıkların üzerinde bu bağın etkisi büyüktür. Aile dizimi terapisinde aile ilişkilerinde düzenleme yapılır ve ilişkiler, temize çekilir. Aile sisteminin bozulması yaşanan olumsuz olaylar sonucudur. Aile dizimi terapisi, aile fertlerinin ilişkilerini, dinamiklerini ve geçmişten gelen etkilerini daha iyi anlamak ve çözmek amacıyla kullanılır. Bu yöntem, sistemik terapi alanında kullanılan bir yöntemdir.
Aile dizimi terapisinin en büyük özelliği, aile içindeki sorunları ele almak için özel bir yaklaşım sunmasıdır. Aile dizimi terapisi, sistemik bakış açısı, görünür ve görünmez bağlar, sembole dayalı çalışma gibi temel prensiplere dayanır. Aileyi bir sistem olarak ele alan aile dizimi terapisinde sistem içindeki her bir birey, diğer bireyler ve ailenin genel dinamikleri ile etkileşim halindedir. Bu yaklaşım, bir sorunun sadece bireyin değil, ailenin dinamikleriyle de ilişkili olduğunu kabul eder.
Aile dizimi, aile üyeleri arasındaki görünür ve görünmez bağları yansıtmayı amaçlar. Görünür bağlar, aile üyeleri arasındaki ilişkileri ve etkileşimleri ifade eder. Görünmez bağlar, ailenin geçmişinden gelen duygusal ve psikolojik etkileri temsil eder. Aile dizimi terapisi, semboller veya nesneler kullanarak ailenin yapı ve ilişkilerini fiziksel bir düzlemde görselleştirir. Bu semboller, aile üyelerini ve ilişkilerini temsil eder ve terapist, bu sembollerle çalışarak ailenin dinamiklerini daha iyi anlamayı amaçlar.
Bir terapist veya danışman rehberliğinde gerçekleşen aile dizimi terapisi seansları, genellikle olumlu değişiklikler yapmak amacıyla gerçekleştirilen özel terapi oturumlarıdır. Her terapistin yaklaşımı farklı olabilir, ancak genelde aile dizimi terapisi seansları geçmişi ve dinamiklerinin anlaşılması, sorun alanlarının belirlenmesi, sembol ve nesnelerin kullanımı, dinamiklerin analizi, duygusal ifade ve ifşa, olumlu değişiklikler ve çözüm önerileri, araştırma ve takip adımlarını içerebilir.
Aile dizimi terapisi seansları, aile üyelerinin iş birliği ve katılımıyla gerçekleştirilen etkileşimli oturumlar olarak tasarlanır. Her seans, ailenin ihtiyaçlarına ve hedeflerine yönelik olarak özelleştirilir. Uzunluk ve sıklık da terapistle aile arasında belirlenecek parametreler arasında olabilir. Terapist, aile üyelerinden ailenin geçmişi, dinamikleri ve ilişkileri hakkında bilgi alır. Aile üyelerinin hikayeleri ve deneyimleri, terapistin aile yapısını daha iyi anlamasına yardımcı olur.
Aile üyeleri, üzerinde çalışılmasını istedikleri belirli sorunları veya konuları tanımlar. Bu sorunlar, genellikle aile içi iletişim eksiklikleri, çatışmalar, duygusal gerginlikler veya diğer zorluklar olabilir. Seans sırasında, aile üyeleri sembol ve nesneleri kullanarak ailenin üyelerini ve ilişkilerini fiziksel bir düzlemde temsil eder. Bu semboller, terapistin aile dinamiklerini daha iyi anlamasını sağlar. Aile üyeleri, sembollerin yerleştirilmesi ve etkileşimi yoluyla ailenin dinamiklerini ifade eder.
Terapist, sembollerin pozisyonlarına göre ailedeki ilişkileri, uzaklığı, güç dinamiklerini ve diğer etkileşimleri analiz eder. Aile üyeleri, sembollerle etkileşime girerek duygusal ifadelerini ve algılarını ifade eder. Bu, aile üyelerinin duygusal deneyimlerini paylaşmalarına ve anlamalarına yardımcı olur. Terapist, aile üyeleriyle birlikte olumlu değişiklikler yapmak için çalışır. Sorunların anlaşılması ve aile içi dinamiklerin görsel olarak ifade edilmesi, çözüm önerilerini daha iyi geliştirme imkânı sağlar.
