Sosyallik insan hayatının vazgeçilmez bir parçasıdır. İnsanlar ile iletişim kurmak aynı yemek-içmek, tuvalete gitmek ve uyumak gibi bir ihtiyaçtır. Sosyal fobi sorunu olan insanlar bu yüzden bazı sorunlar ile karşı karşıya kalabiliyor. Sosyal fobi en basit haliyle; sosyal bir ortamda başkaları tarafından incelenmesi gereken durumlarda ve iletişim kurması gereken durumlarda yoğun korku hissetmesi durumudur.
Sosyal fobi, sosyal anksiyete bozukluğu olarak da adlandırılmaktadır. Sosyal fobisi olan kişilerin günlük hayatı negatif olarak bir hayli etkilenmektedir. Yeni bir iş görüşmesine gidecek olmak, okula gitmek, yeni insanlarla tanışmak sosyal fobisi olan kişiler için adeta bir zulüm gibi gelmektedir. Bu yüzden daha çok kendileriyle vakit geçirmeyi ve insan içine karışmamayı tercih ederler. Kişilerin onları sürekli yadırgayacağını ya da diğer insanlardan kendilerine zarar geleceğini düşünürler.
Sosyal Fobi Belirtileri Nelerdir?
Sosyal fobi belirtileri iki kısım olarak görülmektedir; biri psikolojiktir diğeri ise daha çok fiziksel olarak görülmektedir. Sosyal fobi fiziksel belirtileri:
- Bulantı ve kusma
- Kaşıntı-kızarıklık
- Terleme
- Kalp çarpıntısı
- Nefes darlığı
- Kas gerginliği
Psikolojik sosyal fobi belirtileri:
- Kendini yetersiz hissetme
- Güvensizlik duygusu
- Öz güven eksikliği
- Kişilerle göz teması kurmada zorluk- göz teması kuramama
- Hata yapmaktan kaçınmak
- Duygusal ilişki ya da arkadaşlık ilişkisi kurarken zorlanma
- İnsanların kendisini izlediğini düşünme
- Sürekli kusursuz olma isteği ve kendini beğenmemek
Bahsedilen psikolojik sosyal fobi belirtileri insan hayatını ciddi anlamda etkileyen ve yaşam kalitesini düşürecek etkenlerdir. Bu durum tedavi edilmezse ciddi sorunlara yol açabilir ve kişi artık evden hiç çıkamaz hale gelebilir. Bahsedilen belirtilerden birkaç tanesini devamlı olarak kendinizde gözlemliyorsanız vakit kaybetmeden uzman psikolog Doğan Tura ile görüşmeye başlamanızda fayda olacaktır.
Sosyal Fobi Neden Olur?
Sosyal fobinin oluşma nedenleri biyolojik ya da çevresel etkenler olabilir. Bu iki durumun harmanlanmış hali de sosyal fobiye neden olabilir. Sosyal fobi nedenleri:
- Sosyal fobi genetik olabilir
- Utanç verici bir durum yaşamış olmak
- Sosyal hayat ile ilgili çocukların üzerinde baskı kurulması ya da kontrol edilmeye çalışılması
- Küçük yaşta aşağılanma ya da dışlanma durumu yaşamak
- Travma
- Aile içi şiddete şahit olmak ya da şiddete maruz kalmak
- Kişinin fiziksel bir rahatsızlığı olması
Sosyal fobiyle ilgili birçok neden elbette sıralanabilir. İzmir Anka Psikoloji sosyal fobiyle ilgili uzman psikoloğuyla kişilere yüz yüze ve online seanslar ile yardımcı olmaktadır. Sosyal fobi birden ortaya çıkan bir durum değildir. Yavaş yavaş olur ve sonunda dayanılmaz bir hal alabilir. Bu yüzden fazla ilerlemesini beklemeden kişi kendisinde bazı farklılıklar gözlemliyorsa hemen harekete geçmelidir.
Sosyal Fobi Teşhisi
Sosyal fobiyi teşhis etmek için kişinin belirtilerin kendisinde olduğunu fark etmesi yeterli olmayacaktır. Her rahatsızlıkta olduğu gibi sosyal fobi de farklı durumlar ile karıştırılabilir ya da geçici bir durum sosyal fobi sanılıyor olabilir. Psikolog öncelikle kişinin, varsa kullandığı ilaçların bu durumu tetikleyip tetiklemediğini araştıracaktır. Sonrasında ise fiziksel ya da biyolojik bir etken olup olmadığı gözlemlenecektir.
Birey ile gerekli görüşmeler yapılarak sosyal fobi teşhisi koyulmaktadır. Bu durum birkaç dakika içinde olacak bir şey değildir. Bu yüzden kişilerin kendisine teşhis koyması da mümkün değildir. Bu süreçte bireyin endişelenmesine neden olan durumlar öncelikle sıralanır. Daha sonra ise sosyal fobi tedavisi başlamaktadır. Sosyal fobinin düzeyine göre gerekli tedavi yapılacaktır.
Sosyal Fobi İçin Bireyin Yapması Gerekenler
Sosyal fobisi olan kişilerin psikolojik destek alması en önemli noktadır. Ancak seans bittikten sonra kaldığı yerden devam etmesi doğru olmayacaktır. Birey kendi hayatında da birtakım düzeltmelere gitmelidir. Elbette bu durum psikoloğa danışarak yapılmalıdır. Kişinin kendi başına verdiği kararlar düşündüğünün aksine daha kötü sonuçlara yol açabilmektedir.
Tedavi sürecinde olan birey kendisine kaygı duyduğu konular ile ilgili bazı hedefler koymalıdır. Hiç kimse korkusuyla yüzleşmeden bundan kurtulamaz. Bu unutulmamalıdır ve ona göre hareket edilmelidir. Sosyal bir ortamda göz temasından kaçınmamaya çalışılmalıdır. Öncelikle arkadaş ile yenen bir yemek daha sonra tek başına içilen bir kahveyle devam edilebilir. İlk etapta bunlar kişiyi zorluyor gibi görünse de gün sonunda rahatlamış ve kendisine inanmaya başlayan bir birey ortaya çıkacaktır. Çok gerekli görülen durumlarda sosyal fobi ilaçları kullanılabilir. Ancak buna yine uzman kişi karar vermelidir.
