Herkesten daha iyi olduğunu düşünen ve en ufak bir eleştiride kontrolden çıkan biri narsist olarak değerlendirilir. Narsisizm kelimesi, selfie takıntılı, sıklıkla aşırı kibirli görünen birini tanımlamak için kullanılır. Narsisizm, kişinin aşırı özsaygı, kendini beğenme, başkalarının onayına ihtiyaç duyma, empati eksikliği gibi özellikler gösterdiği bir kişilik özelliğidir. Narsist kişiler, genellikle kendi benliklerini abartılı bir şekilde önemser, diğer insanların ihtiyaçlarını ve duygusal deneyimlerini göz ardı edebilir.

Sıkça kendi üstünlüklerini vurgulayan bu kişilerde narsisizm, bazen normal bir özelliğin aşırı veya patolojik bir şekilde uygulanması sonucu ortaya çıkabilir. Psikolojik açıdan narsisizm, en azından gerçek anlamda kendini sevmek anlamına gelmez. Narsistik kişilik bozukluğu (NPD) olan kişilerin idealize edilmiş, kendilerine dair büyüklenmeci bir imaja aşık olduklarını söylemek daha doğru olur. Bu, aslında onların derin güvensizlik duygularından kaçınmalarına olanak sağlayan bir özelliktir.

Narsisizm bazen normal bir özelliğin aşırı veya patolojik bir şekilde uygulanması sonucu ortaya çıkabilir. Bununla birlikte, aşırı narsisizm, kişinin ilişkilerinde zorluklar yaşamasına, empati eksikliği nedeniyle başkalarını incitmesine veya işbirliği yapma yeteneğini olumsuz etkilemesine yol açabilir. Narsistik kişilik bozukluğu, ben-merkezci, kibirli düşünce ve davranış modelini, empati eksikliğini, diğer insanlara karşı saygı eksikliğini ve aşırı hayranlık ihtiyacını içerir.

Narsistik kişiliğin farklı dereceleri vardır ve kişinin yaşamındaki etkisi de değişebilir. Kimi narsistik özellikler taşıyan insanlar, sağlıklı ve işbirliği yapabilen bireyler olabilirken, diğerleri daha ciddi ve uyumsuz davranışlar sergileyebilir. Narsist terimi genellikle negatif bir anlam taşır ve kişinin aşırı kendine odaklanması, empati eksikliği ve başkalarını manipüle etme eğilimini ima eder. Diğerleri genellikle NPD’li kişileri kendini beğenmiş, manipülatif, bencil, patronluk taslayan ve talepkar olarak tanımlar.

Bu düşünce ve davranış şekli, işten ve arkadaşlıklardan aile ve aşk ilişkilerine kadar narsistin hayatının her alanında yüzeye çıkar. Narsistik kişilik bozukluğunda birey, kendisine sorun yaratsa bile davranışlarını değiştirmeme konusunda aşırı dirençlidir. Suçu başkalarına atmaya eğilimlidir. Üstüne üstlük, aşırı derecede hassastır. En ufak eleştiriyi bile kişisel saldırı olarak görür. Anlaşmazlıklara veya küçümsemelere verdiği tepki aşırıdır.  

Narsistik Kişilik Bozukluğunun Belirtileri

 Bazı ipuçları narsisizm özelliklerini tespit etmeye ve bir narsistle başa çıkmaya yardımcı olabilir. Bu görkemli sayılabilecek derecede kendini önemseme duygusuna sahip kişilerde büyüklük taslamak, belirleyici özelliktir. Büyüklenmecilik, kibir veya kendini beğenmişliğin ötesinde, gerçekçi olmayan bir üstünlük duygusudur. Narsistler kendilerinin benzersiz veya özel olduğuna ve yalnızca diğer özel insanlar tarafından anlaşılabileceğine inanır.

Dahası, ortalama ya da sıradan herhangi bir şey için fazlasıyla iyilerdir. Yalnızca diğer yüksek statüdeki kişilerle, yerlerle ve şeylerle ilişki kurmak ve ilişkilendirilmek isterler. Narsisizm, bireyin kendine aşırı odaklanması, kendi üstünlüğünü abartma, başkalarının duygusal ihtiyaçlarına yeterince ilgi göstermeme ve empati eksikliği gibi özelliklerle karakterize edilir. Narsistik kişilik özellikleri, farklı derecelerde ve çeşitli belirtilerle ortaya çıkabilir. İşte narsisizmin yaygın belirtileri arasında aşağıdakiler yer alır:

• Kendi Üstünlüğüne İnanma
• İlgisizlik ve Empati Eksikliği
• Sürekli Onay ve Hayranlık Arayışı
• Manipülatif Davranışlar
• Rekabetçilik ve Kıskançlık
• Manipülatif Davranışlar
• Kendini Beğenmişlik ve Görkem
• Duygusal Denetim
• Yüzeysel İlişkiler

Narsist bireyler, kendi yeteneklerini ve başarılarını abartılı bir şekilde vurgular. Kendilerini başkalarından üstün görme eğilimi gösterirler. Genellikle başkalarının duygusal ihtiyaçlarına ve deneyimlerine yeterince ilgi göstermezler. Empati kurmakta zorlanabilirler. Sürekli olarak başkalarından onay ve hayranlık bekleyebilirler. Bu onayı almadıklarında veya istedikleri ilgiyi göremediklerinde hayal kırıklığına uğrayabilirler.

Narsist kişiler, başkalarını manipüle etme eğilimi gösterebilir. Kendi çıkarlarını korumak ve istedikleri sonuçları elde etmek için çeşitli manipülasyon tekniklerini kullanabilir. Sürekli olarak başkalarıyla rekabet halinde olabilirler. Başkalarının başarılarına veya yeteneklerine karşı kıskançlık duyabilirler. Kendilerini beğenmişlikle suçlanabilirler. Hayallerinde ve düşüncelerinde büyüklük, güzellik veya mükemmelliğe odaklanabilirler.

Narsist olan bir kişi, duygusal olarak kendisini kontrol etmekte ve dışa vurmakta zorlanabilir. Duygusal zayıflık veya kırılganlık göstermekten kaçınırlar. Genellikle yüzeysel ilişkiler kurarlar. Başkalarıyla gerçek bir bağ kurmak yerine, çıkarlarına veya ihtiyaçlarına hizmet eden ilişkileri tercih edebilirler. Unutulmaması gereken nokta, her narsisim belirtinin her narsist bireyde aynı şekilde görülmeyebileceğidir. Bazı bireyler daha hafif narsistik özellikler sergilerken, diğerleri daha belirgin ve yoğun belirtiler gösterebilir.

Eğer narsisizm ile ilgili endişeleriniz varsa veya bu belirtiler sizin veya başkalarının yaşamını olumsuz etkiliyorsa, İzmir psikolog Anka Psikoloji Merkezi gibi iyi bir uzmana danışmak önemlidir. Narsist bir insan, ayrıca herkesten daha iyi olduğuna inanır ve bunu hak edecek hiçbir şey yapmamış olsa bile bu şekilde tanınmayı bekler. Başarıları ve yetenekleri hakkında sıklıkla abartırlar veya açıkça yalan söylerler. Ve iş ya da ilişkiler hakkında konuştuklarında, yalnızca ne kadar harika olduklarını dile getirirler.

Farklı Narsist Türleri

Narsisizm çeşitli biçimlerde olur. Narsist kişilik özellikleri, farklı derecelerde ve karmaşıklıkta olabilir. Narsisizmin yaygın türleri şunlardır:

1. Bireyin kendine saygısının yüksek olduğu ancak bu özsaygının dengeli ve gerçekçi olduğu sağlıklı narsisizm. 
2. Daha aşırı ve sorunlu bir şekilde kendine odaklanmayı ifade eden patolojik narsisizm
3. Antisosyal kişilik özellikleriyle birleşmiş durumda olabilen antisosyal narsisizm
4. Yüzeyde başkalarını önemsediğini gösterse de, aslında sadece kendilerini düşünen çevresel narsisizm
5. Özsaygısının ciddi bir şekilde sarsıldığını ve gerçeküstü benlik duygusu ile baş edemediğini hissedebilen iflas etmiş narsisizm
6. Kendini abartılı bir şekilde önemseyen ve üstün gören grandiyöz narsisizm