Sanat terapisi, aktif sanat yapma ve sanatın yaratıcı süreçlerini kullanarak bireylerin duygusal, zihinsel ve fiziksel sağlıklarını desteklemeyi amaçlar. Yaratıcı süreç, uygulamalı psikolojik teori ve psikoterapötik ilişki içindeki insan deneyimi yoluyla bireylerin, ailelerin ve toplulukların yaşamlarını zenginleştiren bir ruh sağlığı terapisidir. İzmir uzman psikolog Anka Psikoloji Merkezi’nin profesyonel terapistleri tarafından desteklenen sanat terapisi hizmeti, toplumsal kaygıların yanı sıra kişisel tedavi hedeflerini de etkili bir şekilde destekler.
Sanat terapisi, bilişsel ve duyu-motor işlevleri geliştirmek, öz saygıyı ve öz farkındalığı geliştirmek, duygusal dayanıklılığı geliştirmek, içgörüyü teşvik etmek, sosyal becerileri geliştirmek, çatışmaları ve sıkıntıları azaltmak ve çözmek, toplumsal ve ekolojik değişimi ilerletmek için kullanılır. Bütünleştirici yöntemler aracılığıyla sanat terapisi, yalnızca sözlü ifadeden farklı şekillerde zihni, bedeni ve ruhu meşgul eder.
Kinestetik, duyusal, algısal ve sembolik fırsatlar, dilin sınırlamalarını aşabilecek alternatif alıcı ve ifade edici iletişim biçimlerini davet eder. Görsel ve sembolik ifade, deneyime ses verir ve hem bireysel hem de toplumsal dönüşümü güçlendirir. Bu terapi türünde, çeşitli sanatsal ifade araçları kullanılarak bireylerin duygularını, düşüncelerini ve deneyimlerini ifade etmeleri teşvik edilir. Sanat terapisi, resim, müzik, dans, drama, heykel gibi farklı sanat dallarını içerebilir.
Bireyin terapi sürecindeki ihtiyaçlarına göre şekillenen bu terapi türü, kelime bazlı ifadeye alternatif olarak, non-sembolik ve yaratıcı ifade biçimlerini kullanarak bireylerin iç dünyalarını ifade etmelerini sağlar. Terapist tarafından yönlendirilen sanat terapisi seansları, bireyin duygusal veya psikolojik zorluklarına göre özelleştirilir. Danışanlar, bu terapi türüyle duygularını keşfeder, çatışmaları veya onlara sıkıntı veren duyguları anlar ve bu sorunlara çözüm bulur.
Sanat Terapisinin Temel Prensipleri
İnsanlar, binlerce yıldır iletişim, kendini ifade etme ve şifa için sanata güvenmektedir. Ancak sanat terapisi, 1940’lara kadar resmi bir program haline gelmemiştir. Bir disiplin olarak 1940’larda başlayan ve 1970’lerde daha da yaygınlaşan sanat terapisi, dans terapisi veya müzik terapisi gibi dışavurumcu sanat terapileri ile yaratıcılıktan yararlanır. Dışavurumcu sanat terapileri, duygu ve düşüncelere yeni bir bakış açısıyla anlar ve yanıt verir.
Dışavurumcu sanat terapileri sanatsal ifadenin ruh sağlığına iyi geldiği temel kavramlardır. Bir seans sırasında, bir sanat terapisti danışanları rahatsız eden şeyin ne olduğunu anlar. Doktorlar, akıl hastalığıyla yaşayan bireylerin sıklıkla kendilerini çizimler ve diğer sanat eserleriyle ifade ettiğini, bunun da birçok kişinin sanatın bir iyileştirme stratejisi olarak kullanımını keşfetmeye yönelttiğini belirtir. Sanat terapisinin temel prensipleri şunlardır:
- İfade Özgürlüğü ve Güvenlik
- Yaratıcılık ve Keşif
- İçgörü ve Farkındalık
- Semptomlar ve Duygusal Durumlar
Sanat terapisi, bireylerin iç dünyalarını özgürce ifade edebilmelerini sağlar. Terapi odası, duygusal ifadelerin güvende olduğu bir alan olarak kabul edilir. Sanat terapisi, yaratıcılığa dayalı bir süreç olduğu için bireylerin içsel potansiyellerini keşfetmelerine yardımcı olabilir. Bireylerin iç dünyalarını daha iyi anlamalarına ve duygusal süreçlerini fark etmelerine olanak tanır. Sanat terapisi, anksiyete, depresyon, travma sonrası stres bozukluğu gibi duygusal zorlukların yönetimine yardımcı olabilir.
Sanat Terapisinin Faydaları
Sanat terapisi, bireylerin karmaşık veya zor duygularını ifade etmelerine, ifade edilmemiş duyguların açığa çıkmasına ve işlenmesine yardımcı olabilir. Bununla birlikte sanat terapisi, stres ve kaygı yönetimi konusunda da en büyük yardımcıdır. Stres ve kaygıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Sanat yapmak, rahatlamayı teşvik edebilir. Sanat terapisi, bireylerin kendine güvenlerini artırabilir ve pozitif bir benlik algısı geliştirmelerine yardımcı olabilir.
Aynı zamanda travma sonrası deneyimleri işlemeye ve duygusal iyileşmeyi desteklemeye yardımcı sanat terapisi, duygusal ifadeleri sanat yoluyla ifade etmeyi öğrenmek isteyen bireylerin iletişim becerilerini geliştirmelerine katkı sağlar. Bireylerin içsel dünyalarını ve kendilerini daha iyi anlamalarına olanak tanır.
Çocuklardan yetişkinlere kadar farklı yaş gruplarına ve farklı psikolojik ihtiyaçlara hitap edebilir. İnsanların duygusal deneyimlerini ifade etmelerine yardımcı olabilecek etkili bir terapi yöntemidir.
Kişilerin içsel dünyalarını keşfetmelerine de yardımcı olabilecek bu etkili terapi yöntemi, özellikle de çocuklar üzerinde bir hayli etkilidir. Çünkü pek çok çocuk, duygularını kelimelerle ifade etmektense çizim, resim veya diğer sanatsal formlarla ifade etmeyi daha kolay bulur. Bir sanat terapisti, çocuğun duygusal tepkilerini ve düşüncelerini daha iyi anlamak için çocuğun sanatını kullanabilir. Çocuğun duygusal sorunlarla başa çıkmak için yaratıcılığını kullanmasına rehberlik edebilir.
